یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که جهان در آغاز سده با آن مواجه شد، بازگشت طالبان به اریکه‌ی قدرت بود. رویدادی که تاکنون محل بحث و جدل‌های متفاوتی بوده‌است. اکنون پس از فروکش کردن موج‌های رسانه‌ای، وضعیت افغانستان و مردمش چندان مورد توجه نیست. از نظر ما، این سکوتی است که باید شکسته شود.
برای موشکافی مسائل افغانستان در چشم‌انداز حاکمیت طالبان، امسال در چهارمین دوره سمپوزیوم علوم اجتماعی، محوریت پنل بین‌الملل سمپوزیوم به افغاستان اختصاص دارد.
انتخاب مزبور ماحصل و نتیجه نشست‌ها و بحث‌هایی با اصحاب و پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی و افغانستان است. «افغانستان و چالش‌های آن» محوری است که دور آن منظومه خود را بیان خواهیم کرد. در اینجا، هدف چیزی جز رساندن و مطرح‌کردن صداهای دانشجویان و پژوهشگرانی که وقت خود را به مسئله افغانستان اختصاص‌داده‌اند، نیست. ما از تمامی دغدغه‌مندان افغاستان دعوت به‌عمل می‌آوریم که یاری‌رسان ما باشند. امید است که این فرصتی باشد تا دانشگاهیان و اصحاب علوم اجتماعی در افغانستان و خارج از افغاستان، ما را از دغدغه‌ها، اندیشه‌ها، نوشته‌ها و آثارشان آگاه سازند تا از این طریق بتوان مجالی برای دیالوگ و بحث میان پژوهشگران علوم اجتماعی علاقه‌مند به بررسی مسائل افغانستان ایجاد کنیم. ما معتقدیم که تمام هم و غم علوم اجتماعی و نقد مسائل اجتماعی، پرداختن به مسائل اجتماعی و بهبود وضعیتی است که ما در آن زیست می‌کنیم. از این حیث، صداها و دغدغه‌هایی که از تربیون سمپوزیوم به صدا در خواهند آمد، هدف‌شان می‌تواند طرح مسائل عمومی، نقد و مطالبه‌گری برای اصلاح نارسایی‌ها، فرصت برای بازاندیشی و خودانتقادی باشد. همچنین سمپوزیوم تلاشی است برای ساخت شبکه‌ی ارتباطی مابین اصحاب علوم اجتماعی و عرصه‌ای است برای تبادل افکار و اشاعه آثار و اندیشه‌ها.
در کنار این، دغدغه‌مندان از دانشگاه‌ها و خارج از دانشگاه می‌توانند از مسائل و چالش‌های اجتماعی، فرهنگی و آموزشی جامعه افغانستان با چارچوب‌های مطرح‌شده در دستورالعمل سمپوزیوم از متن تا پلتفرم‌های غیرمتنی در سمپوزیوم شرکت نمایند. بر کسی پوشیده نیست که شرایط و تحولات اخیر در افغانستان مسائل و موضوعات زیادی را برای طرح و بررسی به‌وجود آورده‌است که صرف نظر از ابعاد سیاسی و امنیتی آن، مسائل و چالش‌های فراوانی را در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و زندگی روزمره مردم این کشور پدید آورده که نیاز به بحث و بررسی دارد. واقعیت امر این است که رسالت اصحاب علوم اجتماعی و کارکرد این دانش بشری بیش از سایر گروه‌ها و دانش‌ها، در طرح و تبیین این مسائل حائز اهمیت دانسته می‌شود. علوم اجتماعی با روشنگری، خردگرایی، نقد، رئالیسم اجتماعی، دادخواهی و مطالبه‌گری شناخته می‌شود. سمپوزیوم، این فرصت را برای دانشگاهیان و دانشجویان علوم اجتماعی فراهم می‌آورد تا ضمن طرح و معرفی آثار، توانمندی‌ها و دغدغه‌هایشان، توصیفی از جایگاه نقد، جایگاه علوم اجتماعی و جایگاه خرد و عقلانیت در مناسبات عمومی و جمعی نیز داشته باشند. همچنان، اصحاب علوم اجتماعی در افغانستان، می‌توانند با استفاده از این تربیون، مسائل و چالش‌های عمومی نظیر چالش‌ها و فرصت‌ها فراروی آموزش و پرورش زنان و کودکانِ متعلق به اقلیت‌های مذهبی، زبانی و مذهبی، آزادی‌های مدنی، بنیادگرایی، وضعیت امید و سلامت اجتماعی، فقر، دسترسی زنان به خدمات پزشکی، عوامل و پیامدهای مهاجرت نخبگان و مواردی از این دست را دست‌مایه نقد و بررسی قراردهند. سمپوزیوم متعهد است که در حد توان و حیطه فعالیت، فضایی را فراهم سازد که با کمک شبکه‌ی ساخته‌شده بتوان در آن امکان نقد و بررسی آثار ارسالی را فراهم‌سازد. همچنین خواهد کوشید که ثمره این تلاش را در یک مجموعه تنظیم و منتشر سازد.
