در راستای پیشنهاد موضوعاتی برای نوشتن در سمپوزیوم
مطالعات فرودستی
گسترش وضعیت تمدنی جدید که ذیل فراینده‌هایی چون متمدنشدن، غربی‌شدن و جهانی‌شدن خود را به ما می‌نمایاند به‌سان چرخش گردونه‌ای تخریب‌‌گر است؛ گردونه‌ای که با یک دور چرخیدن فیگورهایی را به مرتفع‌ترین سطح خود می‌آورد و دیگر فیگورها را به زیر می‌کشد. چرخشی که امروزه تولید‌گر طیف وسیعی از مناسبات میان آنچه ما فرادست و فرودست می‌نامیم است. مسئله اینجاست آیا تنها مرتفع‌ترین‌ها توان سخن دارند؟ فرودستانی که زیر گردونه تمدن جدیدِ جهان پسااستعمار قرار دارند چگونه می‌توانند رهایی از زیر این ماشین خردکننده را تصور کنند؟ آیا نازل‌ترین سطح این گردونه توانشی از جنس سخن را به فرودست می‌دهد؟
پرسش‌هایی ازاین‌دست، بنیادی‌ترین پرسش‌هایی است که «مطالعات فرودستی» سعی دارد به آن پاسخ دهد. نقد سویه‌های وضعیت تمدنی جدید، به پرسش کشیدن جایگاه‌های سخن مسلط گشته، امکان فانتزی رهایی فرودست و نگاه دگرگون به فرهنگ، جامعه و سیاست محورهایی است که گزاره‌های رهایی‌بخش مطالعات فرودستی حول آن سامان می‌یابند. مطالعات فرودستی در کنار رویکردهای نوین دیگر چون مطالعات فرهنگی درعین‌حال که ردای عالم را به تن دارد با چشم‌اندازی انتقادی به هر اسطوره‌ای که سعی دارد عرصه گفتار را طبیعتاً از آن خود بنماید می‌نگرد. در متن چنین چشم‌انداز نقادانه‌ای درحاشیه‌گانی حضور دارند که اشکال مختلف سلطه توانش بدن آن‌ها را سلب کرده‌اند. در این رویکرد مطالعاتی به رهایی فرودستان، نقد شرایط امکان فرودستی و چگونگی مفصل‌بندی روابط قدرت و سلطه پرداخته می‌شود.
ایران نیز با قرارگیری در مسیر فرایندهای متمدنشدن و جهانی‌شدن به‌دوراز مناسبات وضعیت تمدنی جدید قرار نداشته است. با شکل‌گیری دولت-ملت ایرانی و قوام‌بخشی به فیگورهای هویتی خاصی در ایران فرایندهای تولید فرودستی هم آغاز شد. هم‌ارز شدن قوام‌بخشی به هویت ملی با فرایندهای توسعه (در سطح سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) نیز موجب شد مناسبات فرادستی فرودستی به عرصه‌هایی چون هویت، اقتصاد و طبقات اجتماعی و حتی جنسیتی کشیده شود؛ به شکلی که دوگانه‌های قرین با دوگانه‌ها فرادست/فرودست همچون، هویت ملی/قومی، مرد/زن، سرمایه‌دار/کارگر و … پدیدار گشتند. ازاین‌رو به‌صورت خلاصه می‌توان گفت برنامه پژوهشی مطالعات فرودستی در ایران سعی در واسازی چنین دوگانه‌هایی را دارد. این حوزه می‌کوشد با فهم شرایط امکان فرودستی و رؤیت‌پذیر ساختن مناسبات قدرت به‌جای جابه‌جایی جایگاه فرادست و فرودست باهم به‌کلی وضعیتی را متصور شود که در آن بازی {زبانی} فرادست/فرودست وجود نداشته باشد. در همین راستا می‌توان محورهای پیشنهادی برنامه پژوهشی مطالعات فرودستی را مطرح ساخت:
1- فهم شرایط امکان تاریخی فیگورهای مسلط در ایران
2- جایگاه نظام دانش در تقویم مناسبات فرادستی و فرودستی
3- نقد و واسازی مواجهه سوژه‌های مرکزی با سوژه‌های پیرامونی: نقد فرایندهای انسان‌زدایی از سوژه‌های قومیتی در ایران
4- نقش ایده پیشرفت و توسعه در تولید و بازتولید جایگاه‌های فرودستی در ایران (اعم از فرودست اقتصادی همچون کودک کار، فرودستی هویتی همچون قومیت‌ها، فرودست جنسیتی همچون زنان و …)
5- اقتصاد سیاسی استعمار: مناسبات سرمایه چگونه فرودستی را تولید می‌کند.
7- رسانه و بازتولید فرودستی
8- جنبش زنان و جنبش رهایی‌بخشی فرودستان در تاریخ ایران
9- فرودستی و جنبش‌های اعتراضی در ایران دهه اخیر
10- تجربه‌زیسته فرودستی
11- سیاست‌گذاری اجتماعی و مواجه سیاست‌گذاری با فرودستان
12- گفتار شهرسازی و تولید فرودستان شهری
13- درک فرودستان شهری از فضا، مکان و شهر
14- امکان‌های روش‌شناسی رهایی‌بخشی در مطالعات‌فرهنگی، مطالعات فرودستی و مطالعات زنان
15- فمنیسم ایرانی و مسئله زنان
16- هویت و سلطه: نقد سیاست هویت
نویسنده: کامران مرادی
مهلت ارسال آثار: ۳۰ بهمن‌ماه
